Historia rajdu

Dla każdego mieszkańca Grochowa, który chociaż trochę interesuje się historią, a zwłaszcza dla nas – południowopraskich harcerzy – dzień 25 lutego jest chwilą szczególnej pamięci i refleksji. To właśnie tego dnia 186 lat temu, na polach przed Grochowem miała miejsce trwająca kilkanaście godzin bitwa pod Olszynką, w której polscy żołnierze przelali krew broniąc ojczyzny przed carskim zaborcą.

Kult pamięci Olszynki Grochowskiej to piękna harcerska karta historii, sięgająca 29.11.1930 r. W tym dniu w setną rocznicę wybuchu powstania listopadowego 22 WDH z Grochowa miała zbiórkę na miejscu bitwy przy symbolicznym krzyżu.

Wiele lat później 23.02.1958r. w 127 rocznicę bitwy Hufiec ZHP Warszawa Grochów pod wodzą hm. Mirosława Szypowskiego zorganizował Rajd Olszynka Grochowska. Harcerze wędrowali kilkoma trasami poznając historyczne miejsca związane z powstaniem listopadowym. Rajd zakończył się pod pomnikiem bitwy uroczystym apelem, odśpiewaniem hymnu państwowego, zaciągnięciem wart honorowych i złożeniem kwiatów. W następnych latach uczestnicy na trasach przemarszu wykonywali wyznaczone im zadania a na mecie brali udział w konkursach dotyczących historii powstania. Co roku też uczestnicy otrzymują pamiątkową plakietkę rajdową. Organizatorem kolejnych rajdów w latach 1959 – 1961 był Hufiec Grochów. Od 1962 roku tradycję organizowania rajdów przejął Hufiec Warszawa-Praga-Południe powstały z połączenia Hufców: Anin, Grochów, Saska Kępa i Falenica. Pod wodzą kolejnych komendantów: hm. Stefana Romanowskiego, hm. Andrzeja Sadłowskiego, hm. Andrzeja Banasika, phm. Pawła Lecha, hm. Adama Sikonia, hm. Waldemara Kowalczyka, hm. Krzysztofa Bąbla, hm. Piotra Olejniczaka i phm. Krystyny Mamak. Tradycja ta trwa do dzisiaj.

Pierwsze rajdy miały charakter środowiskowy. W 1964 r. VII Rajd zorganizował zespół instruktorów turystyki hufca pod wodzą phm. Jolanty Śliwińskiej. Dzięki ich zapałowi kolejne rajdy stawały się coraz popularniejsze. Początkowo w rajdach brało udział kilkuset uczestników, by po latach liczba ich osiągnęła 2000. Z czasem obok harcerzy „naszego” hufca uczestniczyli w nim druhny i druhowie z Pragi Północ, Mokotowa, Śródmieścia i Ochoty a także spoza Chorągwi Stołecznej. W rajdach uczestniczyli również członkowie PTTK oraz młodzież niezorganizowana. W latach 1970 – 1980 w rajdach brali udział żołnierze 1 Praskiego Pułku Zmechanizowanego im. Tadeusza Kościuszki z Wesołej. Zaciągali oni razem z harcerzami wartę honorową, nagłaśniali plac apelowy, przygotowywali gorące posiłki i napoje.

Mijały kolejne lata i odbywały się kolejne rajdy. Z czasem organizatorem ich stały się poszczególne środowiska hufca, np. w 1978 r. 19 Rajd organizował szczep 3 WDH im. ks. Józefa Poniatowskiego, zaś w 1981 r. - 22 Rajd - Szczep 22 WDHiZ Watra.

W roku 1999 Jubileuszowy 40 Rajd został zorganizowany wspólnie przez - po raz pierwszy - instruktorów Obwodu ZHR Praga-Południe oraz Instruktorski Krąg Pokoleń „Romanosy” pod przewodnictwem hm. Stefana Romanowskiego.

Organizowane były również rajdy dwudniowe np. w 1994 r. – Jubileuszowy 35 Rajd przez Szczepy 32 i 303 WDHiZ, w 2001 r. 42 Rajd – Szczepy 288 i 304 WDHiZ z noclegiem w Szkole Podstawowej nr 217 w Rembertowie, czy w 2002 r. – 43 Rajd – Szczep 288 WDHiZ z noclegiem w Szkole Podstawowej nr 215 na Grochowie. W roku 2009 odbył się Jubileuszowy 50 Rajd Olszynka Grochowska zorganizowany po raz kolejny przez szczep 288 WDHiGZ. Rok temu – 8 marca 55 Rajd Olszynka Grochowska został zorganizowany przez dwa hufce ZHP Pragę-Południe i wydzielony z niej Wawer oraz przez Obwód ZHR Warszawa-Praga-Południe. Był to też rajd który odszedł od tradycji apeli przy pomniku bitwy na końcu alei chwały rozpoczynając się apelem przy innym jej pomniku – kościele na pl. gen. Piotra Szembeka.

Organizowane były również rajdy dwudniowe np. w 1994 roku - Jubileuszowy 35 Rajd przez Szczepy 32 i 303 WDHiZ, w 2001 roku - 42 Rajd - Szczepy 288 i 304 WDHiZ z noclegiem w Szkole Podstawowej nr 217 w Rembertowie, czy w 2002 - 43 Rajd – ponownie, tym razem samodzielnie Szczep 288 WDHiZ z noclegiem w Szkole Podstawowej nr 215 na Grochowie.

W roku 2009 odbył się Jubileuszowy 50 Rajd Olszynka Grochowska zorganizowany po raz kolejny przez szczep 288 WDHiGZ. Pięć lat później nastepny jubileusz. Tym razem 55 Rajd. Przygotowany został wspólnie przez trzy duże środowiska: Obwód ZHR Praga-Południe, Hufiec ZHP Wawer oraz nasz hufiec południowopraski. Po raz pierwszy w historii rajdów w kościele NMP przy placu Szembeka mszę świętą odprawiał ks. bp Marek Solarczyk w asyście kapelana naszego hufca ks. Marka Zdanowicza.

W roku 2015, gościliśmy na 56 Rajdzie strzelców z jednostki JS1472, należącej do Związku Strzeleckiego „Strzelec”, którzy zgłosili się „na ochotnika” i pełnili funkcje patrolowych na trasie zuchowej i harcerskiej. W ostatnich latach coraz częściej rajdy rozpoczynają się na placu Szembeka a kończą pod pomnikiem w Olszynce Grochowskiej. Coraz częściej są to rajdy dwu a nawet trzydniowe.

artykuł hm. Jacka Czajki pierwotnie opublikowany w 12. numerze specjalnym Praskiego Świerszcza